Ruch ludowy w Polsce to formacja społeczna, która jest jedną z najstarszych w Europie. [1] Ruch ten wniósł wartości do rozwoju życia społeczno-politycznego, które trwale zakorzeniły się w Rzeczypospolitej Polskiej. [2] 28 lipca 1895 r. w Rzeszowie (zabór austriacki) została powołana pierwsza na polskich ziemiach partia polityczna pod nazwą – Stronnictwo Ludowe. [3] Zaledwie rok później w grudniu 1896 roku w Ełku (zabór pruski) powstała Mazurska Partia Ludowa, [4] która działała na terenie powiatów nidzickiego, mrągowskiego, szczycieńskiego, ełckiego, piskiego, oleckiego i giżyckiego. MPL zakończyła swój żywot z chwilą wybuchu I wojny światowej w 1914 roku. [5]
W samym powiecie giżyckim ruch ludowy swą historią sięga do owego roku 1896, czyli powstania MPL. W latach 1914 – 1945 na tym terenie formacji ludowych nie było. Ludowcy powrócili dopiero do powiatu po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku tworząc Stronnictwo Ludowe, które działało m.in. w Giżycku i Rynie. [6] Natomiast rok później 21 marca 1946 roku założono w Giżycku Polskie Stronnictwo Ludowe, które miało swoje koła w Giżycku, Rynie, Miłkach i Wydminach. [7] W roku 1949 doszło do połączenia PSL i SL w wyniku czego powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, które pod tą nazwą funkcjonowało aż do roku 1989. [8]
W ciągu następnego roku działało PSL „Odrodzenie”, a od 1990 r. do dnia dzisiejszego funkcjonuje Polskie Stronnictwo Ludowe. [9]
W powiecie giżyckim funkcje prezesów powiatowych pełnili: [10]
- w latach 1946 – 1949 (Stronnictwo Ludowe):
- Władysław Czyżewski (1946 – 1947)
- Zygmunt Letkowski (1947 – 1948)
- Aleksander Ignatiuk (1948 – 1949)
- w latach 1946 – 1949 (Polskie Stronnictwo Ludowe):
- Alfons Rozen (21.03.1946 – 24.07.1946)
- Piotr Pietkiewicz (25.07.1946 – 1949)
- w latach 1949 – 1975 (Zjednoczone Stronnictwo Ludowe):
- Franciszek Zbierski (1949 – 1950)
- Jan Dragun (1950 – 1951)
- Paweł Cichosz (1951 – 1952)
- Ludwik Zdancewicz (1952 – 1958)
- Ignacy Ważejewski (1958 – 1971)
- Leon Żur (1971 – 1974)
- Wiktor Niemiro (1974 – 1975)
- od 1999 (Polskie Stronnictwo Ludowe): [11]
- Ryszard Należyty [12] (1.01.1999 – 7.11.1999)
- Lech Dulniak (7.11.1999 – 27.09.2003)
- Wacław Strażewicz (27.09.2003 – 2.07.2016)
- Radosław Król (od 2 lipca 2016 r.)
[1] J. Gmitruk, Ruch Ludowy w Polsce – Zarys dziejów, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Warszawa 2003, s. 3.
[2] Krótki Zarys Historii Ruchu Ludowego, [red.] J. Fijałkowski, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1971, s. 5.
[3] J. Gmitruk, A Polska winna trwać wiecznie … – 110 lat działalności polskiego ruchu ludowego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Warszawa 2005, s.3.
[4] L. Żur, Pamięć i uznanie, Wydawnictwo Hańcza, Suwałki 2003, s.20.
[5] Ibidem, s. 21.
[6] Ibidem, s.113.
[7] B. Łukaszewicz, PSL na Warmii i Mazurach w latach 1945-1947, Ośrodek Badań Naukowych
im. W. Kętrzyńskiego, Olsztyn 1991, s. 44.
[8] J. Gmitruk, A Polska winna trwać wiecznie … – 110 lat działalności polskiego ruchu ludowego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Warszawa 2005, s. 35.
[9]J. Gmitruk , Ruch Ludowy w Polsce – Zarys dziejów, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Warszawa 2003, s. 44-47.
[10] L. Żur, Pamięć i uznanie, Wydawnictwo Hańcza, Suwałki 2003, s.117.
[11] W latach 1975 – 1999 w Polsce nie było powiatów, w związku z czym nie było Prezesów Powiatowych.
[12] Tymczasowo pełnił tą funkcję od przywrócenia powiatów do I Zjazdu Powiatowego PSL w Giżycku.
______________________________
Powyższy rys historyczny został przepisany z Pracy Licencjackiej autorstwa Rafała Zarycza pt. „Prawne i doktrynalne przesłanki ustroju Polskiego Stronnictwa Ludowego na terenie Powiatu Giżyckiego (od 7.11.1999 r. do 31.08.2008 r.)” oraz zaktualizowany.